Concert + feestje
Zoals gezegd was het een bijzonder drukke week. Om half zes stond ik in de Sint-Coletakerk voor de raccord, om acht uur zongen we ons concert met Cantandum en deed ik de presentatie.
Om half tien waren we klaar, en terwijl de rest nog iets dronk en napraatte, sprong ik in de auto en reed naar Deurne. Ha ja, want Philip werd 40 en gaf een feestje en daar wilde ik echt wel bij zijn.
Het grootste deel van de avond – om niet te zeggen de hele tijd – heb ik met Koen en met Veerle zitten kletsen en het werd een aangename avond, jawel. Ik was blij dat ik er toch nog geraakt was, want ik had er niet op gerekend. Drukke week + concert + presentatie = pijnlijke rug, dacht ik, maar dat bleek goed mee te vallen. Zelfs de stem werkte nog volop mee, want anders was ik ook niet gegaan.
Soit, fijne dag. Morgen nog een concertje, yepla.
Extra koorrepetitie
Zaterdag en zondag zijn er onze concerten met Cantandum: een overzicht van de voorbije vijf jaar met enkele nieuwe liederen erbij, allemaal a capella. Ik heb er wel zin in, ja, temeer daar ik deze keer ook weer de presentatie doe, maar ook sommige van de liederen als gedicht eerst mag voordragen. Het oorspronkelijke opzet was om telkens een gedicht over een kleur te brengen, maar daar vonden we echt onze goesting niet in, ondanks verwoede pogingen van onder andere een schat van een heer in het Poëziecentrum.
We wilden nog een extra repetitie voor de laatste repetitie op donderdag en dan de generale op vrijdag, maar het lokaal was niet beschikbaar. We hebben sowieso een beetje lokaalproblemen: de Spaanse Gouverneurswoning, waar we dus al jàren – ik reken Cantabile erbij – kunnen repeteren, wordt gerenoveerd. Dat was nodig wegens vochtproblemen, maar ik vrees dat we ze daarna gewoon kwijt gaan zijn aan andere dingen van Stad Gent. Jammer, ik repeteerde daar wel graag. Momenteel zitten we in de trouwzaal van het Dienstencentrum in Ledeberg, maar dat zingt niet zo aangenaam en het parkeren is er hel. En dat was zondagvoormiddag dus niet beschikbaar, zodat we uitweken naar Barts kantoor. Jawel, de White House bleek prima te zijn: een redelijke akoestiek, voldoende ruimte, veel licht en lucht… Iedereen was eigenlijk wel enthousiast, ja, en ik was best wel trots.
Foreshadow
Eigenlijk had ik geen kaarten voor deze voorstelling van de Cultuurcel, maar een collega moest verstek geven en ik was de eerst aangewezen vervanger. Ik zei niet nee.
Ik heb daar zó hard geen spijt van gehad! De perstekst schreef het volgende:
Op de tonen van experimentele rockmuziek bewegen acht acrobaat-dansers zich als tandwielen van een collectief lichaamsmechaniek. Samen gaan ze op zoek naar quasi onmogelijke balansen en dagen elkaar én de zwaartekracht uit.
Met de strak georchestreerde chaotische bewegingslandschappen van Foreshadow zet Alexander Vantournhout een nieuwe stap in zijn onderzoek naar de relaties tussen zwaartekracht, beweging, balans en ruimtelijkheid. Naast de vloer, die in SCREWS en Through the Grapevine telkens een prominente rol kreeg, wordt nu ook de muur een danspartner.
Ik wist dus niet goed wat te verwachten, en als ik eerlijk ben: de eerste tien minuten vreesde ik het ergste. Zonder muziek bewogen de acht dansers (acrobaten? Acrogymnasten?) zich in vaste patronen, met heel veel draaibewegingen en telkens ook tegen de muur botsend, bijna als een caleidoscoop. Vreemd.
Geleidelijk aan kwam er muziek opzwellen, maar of dat een verbetering was, dat laat ik in het midden. Mij leek het eerder free jazz dan experimentele rockmuziek en ik kreeg er koppijn van, iets wat de leerlingen achteraf ook bevestigden. Gelukkig kwam er ook nog andere muziek aan te pas. Maar beetje bij beetje werden de bewegingen complexer en gewaagder, tot ik op een bepaald moment met open mond zat te kijken. Dit kón toch niet? Kan een menselijk lichaam dit aan? Hoe kom je in hemelsnaam op zo’n choreografieën, en hoe gek moet je zijn als danser om die ook nog te willen uitvoeren? De vergelijking met een ingewikkelde mechanische constructie is niet te vergezocht, geloof me, en de dansers moeten vooral een grenzeloos vertrouwen in hun eigen lichaam én in dat van hun mededansers hebben. Af en toe hoorde je het publiek collectief naar adem happen en dacht je dat het nu toch gegarandeerd fout zou lopen. Maar nee, foutloos – of zo kwam het toch over – sprongen, tuimelden, hingen en dansten de acrobaten zich doorheen het stuk.
Foto Bart Grietens
Foto Bart Grietens
De staande ovatie na afloop was dan ook niet verwonderlijk: dit toont een meesterlijke beheersing van het menselijk lichaam en het aftasten van de grenzen ervan. Chapeau!
Ballet van Marie-Julie
Het is stilaan een traditie, dat ik ga kijken naar het ballet van Marie-Julie. Ik had het dan ook moeten weten dat het niet om acht uur, maar om zeven uur begon. Tsja, een van mijn stommiteiten dus.
Soit, ik heb nog het overgrote deel gezien, en ja, het was knap! Met een glansrol, overigens, voor Pie zijn dochter Noor. Chapeau, het kind kan dansen!
Maar ook Marie-Julie deed dat behoorlijk straf en had een rol in het sprookje van Belle en het Beest als grote klok. De foto’s tonen wat ik bedoel.
Jawel, alweer een trotse meter. En het fijne is, dat ze niet alleen goed is in klassiek ballet met pointes en al, maar dus ook in moderne dans. Ik ben benieuwd naar de toekomst!
366 – 23 februari 2024 – het plafond in de grote zaal van de Bozar
Gedichtendag 2024
Voor Gedichtendag geef ik u vandaag een Oudgrieks gedicht, fragment 31 van de onvolprezen dichteres Sappho. Uiteraard geef ik u er ook een vertaling bij, meer dan eentje zelf. Ik heb helaas de naam van de vertalers niet genoteerd, zodat ik u die schuldig moet blijven. EDIT: het tweede is van Paul Claes, mijn favoriet.
φαίνεταί μοι κῆνος ἴσος θέοισιν
ἔμμεν᾽ ὤνηρ, ὄττις ἐνάντιός τοι
ἰσδάνει καὶ πλάσιον ἆδυ φωνεί-
σας ὐπακούει
καὶ γελαίσας ἰμέροεν, τό μ᾽ ἦ μὰν
καρδίαν ἐν στήθεσιν ἐπτόαισεν·
ὠς γὰρ ἔς σ᾽ ἴδω βρόχε᾽, ὤς με φώναι-
σ᾽ οὐδ᾽ ἒν ἔτ᾽ εἴκει,
ἀλλ᾽ ἄκαν μὲν γλῶσσα †ἔαγε†, λέπτον
δ᾽ αὔτικα χρῶι πῦρ ὐπαδεδρόμηκεν,
ὀππάτεσσι δ᾽ οὐδ᾽ ἒν ὄρημμ᾽, ἐπιρρόμ-
βεισι δ᾽ ἄκουαι,
†έκαδε μ᾽ ἴδρως ψῦχρος κακχέεται†, τρόμος δὲ
παῖσαν ἄγρει, χλωροτέρα δὲ ποίας
ἔμμι, τεθνάκην δ᾽ ὀλίγω ᾽πιδεύης
φαίνομ᾽ ἔμ᾽ αὔται·
ἀλλὰ πὰν τόλματον ἐπεὶ…
Gelukzalig schijnt hij me te zijn,
die man die tegenover jou gezeten
naar je zoete stem mag luisteren
dicht bij je lippen
en naar het lieve klateren van je lach;
maak ik dat mee, dan bonst heftig mijn hart,
je zelfs maar een ogenblik aan te kijken
doet mijn adem al stokken
en verlamt mijn tong, en ineens stroomt
een tintelend vuur door mijn leden
en mijn ogen staren verblind in de nacht,
ik kan niet meer horen of zien,
ben nat van het zweet en mijn leden trillen,
mijn gezicht wordt bleek als jong gras,
het is mij alsof ik doodga,
alsof waanzin mij aangrijpt.
***
Gelukkig als de goden lijkt
mij de man die vlak
tegenover jou zit en luistert
naar je mooie stem
en lieve lach zodat plots
mijn hart in mijn borst bonst
zodra ik naar je kijk
stokt mijn stem
mijn tong is gebroken
een licht vuur loopt door
mijn huid ik zie niets meer
mijn oren suizen
zweet stroomt van mij af
een beven bevangt mij
ik ben geler dan gras
het lijkt alsof ik dood ga
maar alles is te dragen
als…
(en als ik niet te lui was, dan las ik het voor voor u, en nam ik dat op. Tsja.)
“Ifigeneia” in NTG Minnemeers
We zijn de afgelopen dagen nogal doodgegooid met toneel: eerst de Elektra Unbound in het NTG, dan Merels schooltoneel, en nu de Ifigeneia. Tsja, die voorstellingen lagen nu eenmaal dicht bij elkaar, niks aan te doen.
Gwen en Erik hadden wegens persoonlijke omstandigheden moeten afzeggen en we hadden gelukkig wel nog een vriendin meegekregen. De vierde kaart heb ik dan maar aan een student verkocht aan studententarief.
En de voorstelling? Goh… Zeer tekstueel, zeer cerebraal, en toch ook weer niet. De tekst, geschreven door Maaike Neuville, wordt in een monoloog gespeeld door een jonge Nederlandse actrice, Adanna Unigwe, die dat zeer goed doet. Maar waarom er per se een choreografie moest bij zijn, dat vraag ik me af. Naar mijn aanvoelen brengt die niet zoveel bij aan het geheel, integendeel: het zijn de stukken waarin je gedachten afdwalen, waarin je plots aan de was begint te denken die je nog moet doen, of de schoolagenda die je nog moet invullen. Enfin, dat was bij mij toch zo.
Unigwe is Ifigeneia en schetst dan ook de omstandigheden waarin ze geofferd is: haar vader had de godin Artemis beledigd door het doden van een heilig hert, en die had haar het dierbaarste beloofd dat hij dat jaar zou krijgen. En diezelfde dag werd zij geboren, jawel. Wanneer Agamemnon dan in Aulis klaar staat om met een Griekse vloot naar Troje te vertrekken, wil de wind niet waaien en moet hij zijn dochter offeren. Eerst protesteert ze heftig, maar uiteindelijk stemt ze in en gaat ze vrijwillig de slachtbank op. Op het laatste nippertje redt Artemis haar en maakt haar een priesteres.
Maar is dat wat ze wilde? Wat als ze nee had gezegd? Wat als ze voor zichzelf was opgekomen, haar eigen mening had doorgedrukt? Wilde ze wel gered worden, overigens? Unigwe brengt een schitterende tekst met af en toe mooie rijmschema’s in een wervelend tempo. Die tekst wordt afgewisseld met behoorlijk fysieke scènes waarin ze bijvoorbeeld een gevecht uitbeeldt, of waarin ze minutenlang over lijnen loopt en zichzelf uitput. Zoals gezegd: de zin daarvan ontsnapte me een beetje, maar dat zal wel aan mij liggen. Ook de lange gefilmde scène – ik vermoed in Aulis – waarmee het stuk afsloot, was wel heel traag en slaapverwekkend. Ook daarvan is de zin me niet helemaal duidelijk.
Chapeau voor de actrice die jammer genoeg vrijwel nergens vermeld wordt, maar die een knappe prestatie levert. En de tekst van Neuville mag er ook zijn, maar het geheel? Mja.
Zoals Kobe zei – die heeft het stuk in Brussel gezien met de Cultuurcel: als je het verhaal niet kent en het toneelstuk niet hebt gelezen, is het moeilijk te volgen. Hij vond het saai. Ik snap hem wel.
tToneel: “Ocharme de mens”
Net zoals vorig jaar deed Merel opnieuw mee aan tToneel: een stevig engagement, want dat betekende vanaf het begin van het schooljaar elke woensdag van één tot drie repetitie, in de kerstvakantie de tweede week van half tien tot half vijf, bijna elke namiddag na school in de eerste lesweek na de vakantie, en maar liefst zes voorstellingen: twee schoolvoorstellingen – voor de lagere scholen uit de buurt – drie avondvoorstellingen en één namiddagvoorstelling. En ja, wij waren aanwezig bij die laatste, zodat ook opa mee kon gaan.
Veel moest Merel niet zeggen: ze zat in veel scènes, maar moest enkel “Ja” zeggen – in een huwelijksaanzoek door Lieze – en “C” in een quiz. Moeilijke opdracht om haar tekst te onthouden dus :-p
En de bespreking? Die kan u hier op de schoolwebsite lezen. Waar anders?
“Elektra Unbound” in het NTG
Na Antigone in de Amazone, de eerste voorstelling van ons theaterabonnement All Greeks, waren we vandaag toe aan nummer twee, deze Elektra Unbound van Luanda Casella in de NTG. En dit was een, euh, bizarre voorstelling waarover onze meningen behoorlijk uiteenliepen. Bart vond het niet goed, Erik zei dat als hij het zwartwit moest stellen tussen goed of slecht, hij toch resoluut voor ‘slecht’ zou gaan, en Gwen moest het wat laten bezinken. Zelf ging ik voor goed. Steengoed zelfs, of uitstekend. Ik bedoel maar: ik ben zelfs recht gaan staan tijdens het applaus.
Het is wel het verhaal van Elektra – heel kort: koning Agamemnon wil met de Griekse vloot vertrekken in Aulis om Troje te belegeren, maar om de wind te doen waaien, moet hij een zwaar offer maken: zijn oudste dochter Iphigeneia. Wanneer hij tien jaar later thuis komt, vermoordt zijn vrouw Klytaimnestra hem daarom. Op haar beurt wil de tweede dochter Elektra daarvoor wraak nemen en manipuleert ze haar broer Orestes dat hij hun moeder doodt. Hij wordt daarop achterna gezeten door de Wraakgodinnen, tot zij vinden dat hij genoeg geboet heeft – maar dan op een andere manier gebracht. Laatbloeier Lua wil een “Elektra” op de planken brengen en houdt daarvoor samen met haar assistent Lucius audities. Daar komen drie ernstige kandidaten op af, die elk gescreend worden op hun persoonlijke problemen om zo een perfecte gekwelde Elektra te kunnen neerzetten: Abigail die als kind al schoonheidswedstrijden moest lopen en mishandeld werd door haar moeder, Emma die zeer rijk maar emotioneel uitgehongerd is, en Bavo wiens moeder een gevierde actrice is, voor wie hij moet zorgen en die zelf met een zware verslavingsproblematiek kampt.
Wat volgt is een visueel hoogstaand, maar verder behoorlijk bizar stuk. Door de fragmenten die de would-be acteurs doen, krijg je een zicht op de “échte Elektra”, het origineel. Geniaal is het moment waarop Bavo de plot van Elektra samenvat in enkele minuten. De acteurs doen dat schitterend, alleen jammer dat het stuk in het Engels is en niet iedereen dat Engels accentloos spreekt.
Bart en Erik vonden dat de plot gewoon zwak was, onsamenhangend en vaak niet relevant. Zelf vond ik het bijzonder knap hoe de originele tekst in dit vreemde stuk is verwerkt, hoe alles draait om wraak, emotionele chantage en een compleet verstoorde relatie met de moeder. En ja, dit was acteurstheater, waarbij over the top werd gespeeld, waar geacteerd werd dat er geacteerd werd, dat geef ik toe. Maar dat deden ze dan ook geweldig.
Jawel, ik heb genoten. Echt.