Links en rechts zag ik op mijn Facebook de oproep verschijnen om het B-attest (waarbij een leerling mag overgaan naar het volgende leerjaar, maar enkel in een andere/lagere studierichting) af te schaffen, om zo het watervalsysteem tegen te gaan.
Ik begrijp de redenering, en het is een loffelijk initiatief, maar ik heb er wel wat bedenkingen bij.
B-attesten worden op vrij uiteenlopende manieren gebruikt. Het is vaak een manier om een leerling nog een kans te geven, zonder hem te moeten verplichten om te blijven zitten. Om hem in een richting te sturen, die hem beter ligt. Een klassenraad (= de verzameling van alle leraars die aan de betrokken leerling lesgeven) gaat niet licht over tot een dergelijke attestatie. De leerling in kwestie heeft een aantal tekorten, en we proberen te achterhalen hoe dat komt.
Zijn er externe factoren, zoals het plots ziek worden van een van de ouders, dan gaan we vaak over tot herexamens. Dat is trouwens een van de weinige redenen waarom we die nog (mogen) geven. Stellen we vast, dat de leerling het eigenlijk best wel aankan, maar er vierkant zijn broek heeft aan geveegd, dan zijn we doorgaans streng, en krijgt hij/zij een C-attest en kan zijn jaar overdoen.
We hebben echter ook vaak leerlingen die aan hun plafond zitten. Die wel beter wíllen doen, maar het niet aankunnen. Zo kan iemand in een Latijn-Wiskunde serieuze problemen hebben voor wiskunde, maar best wel goed zijn in talen. Die krijgt dan meestal een B-attest om over te gaan naar de Latijn-Moderne Talen. Is dat een lagere richting? Nee. Gaat de leerling daar beter presteren en zich er vooral ook beter bij voelen? Ja.
Soms moeten we ook harder zijn. Dan stellen we vast dat de leerling in kwestie wel van goede wil is, en serieus hard werkt, maar dat het gewoon niet lukt in pakweg het ASO. Dat dat ASO te hoog gegrepen is. Een B-attest kan dan zorgen dat de leerling wél nog naar het volgende jaar kan, maar in een richting die hem/haar beter ligt. Waar hij/zij ook meer voldoening zal aan beleven, die hij/zij wél aankan.
En daar zit het probleem natuurlijk.
Waarom zitten leerlingen vaak niet op hun plaats? Waarom moeten ze spartelen tot ze via het “watervalsysteem” een eigen plekje gevonden hebben, als ze tegen dan al niet allang schoolmoe zijn?
Ik heb zelf jarenlang lesgegeven in het eerste middelbaar, Latijn. Ik heb daar leerlingen zien binnenkomen, waarvan ik dacht: “Hoe is het in hemelsnaam mogelijk?” Leerlingen waarvan ik me zelfs afvroeg hoe zij ooit hun getuigschrift lager onderwijs hebben gehaald. Leerlingen die zelfs een simpele Nederlandse tekst met moeite begrepen, aan wie ik de meest idiote vragen nog met handen en voeten moest uitleggen. En die leerlingen zaten dan bij mij in de les Latijn, in het ASO in de “hoogste richting”. Hoe kwam dat dan?
De ouders.
Simpelweg de ouders.
Ouders die nog steeds niet aanvaarden dat TSO en BSO volwaardige onderwijsvormen zijn, en dat pakweg een loodgieter verdomd goed zijn brood verdient. Ouders die de adviezen van het CLB (het vroegere PMS) gewoon naast zich neerleggen, en vinden dat hun kind beter zo hoog mogelijk kan mikken. Dat het maar moet werken en studeren, en dat het er dan wel door zal geraken. Dat de Latijnse nog steeds de hoogste studierichting is en daarom per definitie zaligmakend. Ook al heeft hun zoon of dochter daar de capaciteiten of interesse niet voor.
Dat het kind daar doodongelukkig van wordt, en uiteindelijk schoolmoe, dat vergeten ze even. Want zij willen “het beste” voor hun kind. Waardoor dat kind na een lange lijdensweg via het watervalsysteem totaal uitgeblust in het BSO eindigt, waar het eigenlijk al van in het begin had moeten zitten, en waar het zich wél had goed gevoeld. (Ik stel het hier nu wat extreem, maar bon.)
Ik heb zelfs een nog extremer concreet voorbeeld. Aan mijn middelbare school is ook een lagere school verbonden, waarmee we een goede samenwerking hebben. Een aantal jaar geleden waarschuwde de leraar van het zesde studiejaar me voor een van zijn leerlingen. Het jongetje had net 50% voor taal, en 52% voor rekenen, en had een sterk advies gekregen voor de B-stroom. Zijn vader had hem ingeschreven in de Latijnse, als straf. Dat zou hem wel even leren. Het kind is geëindigd als droeve statistiek, als schoolverlater zonder diploma.
Wil je dus het watervalsysteem vermijden? Begin dan met de adviezen van de klassenraad en het CLB na het lagere bindend te maken. Zodat leerlingen van in het begin juist geöriënteerd zitten, beter gemotiveerd zullen zijn, en er veel minder water door die watervallen stroomt.
Geloof me: alle leraars zijn daar vragende partij bij. Want zo kunnen wij lesgeven aan leerlingen die zich een pak beter in hun vel voelen. En is dat ook niet een van de pijlers van het onderwijs?
owowow. bindend zou ik niet doen. Ik zie te veel allochtone meisjes die bij mij met glans afstuderen, maar die wel uit de kinderverzorging komen omdat het CLB in het zesde leerjaar op basis van taalachterstand heeft gezegd dat ASO geen optie was.
Tenzij CLB-advies niet meer één iemand is, maar een heel commité. En alleen als ge er uw hand voor durft in het vuur te steken dat klassenraden nooit op aanraden van deze of gene een leerling zullen tegenhouden, omdat die extra investering zou vragen. Ik durf dat niet.
Je hebt gelijk, I. Alleen wou ik inderdaad het nogal scherp stellen. Ik heb leerlingen vanuit OKAN bij mij weten beginnen en schitterende resultaten zien halen.
Maar de B-attesten afschaffen gaat het probleem van verkeerde oriëntatie niet oplossen.
Vaak ziet een leerkracht zesde studiejaar dat een leerling taalachterstand heeft, maar eigenlijk wel serieuze capaciteiten. Of net omgekeerd. Waarom volgen die ouders de adviezen dan niet?
Helemaal akkoord, mocht het niet zijn dat het CLB heel vaak foute adviezen geeft. Ikzelf ken talloze voorbeelden van onderschatte kinderen, omdat ze iets later schoolrijp zijn, die mochten ze het CLB hebben gevolgd nu sociaal-technisch hadden afgewerkt. Ze zitten nu wel succesvol op de univ. Dat gebeurt zooo vaak dat het moeilijk is om ze de basisvorming voor jouw kind om later dan net wél ipv net niet genoeg vookennis te hebben voor univ, te laten afnemen of die beslissing heel vroeg te nemen.
Leerlingen die in een te lage richting zitten, zijn ook niet gelukkig en hebben ook daarmee minder kansen op een hoger diploma…
Ikzelf had kunstonderwijs moeten doen volgens het CLB. Ik ging dat superleuk gevonden hebben en goed gekund hebben. Maar ik koos zelf voor humane wetenschappen, groeide in de richting en zit nu aan de universiteit. In mijn vrije tijd beoefen ik nu allerlei kunstdisciplines. Ik zou het niet anders gewild hebben…
Er zou (op één of andere manier) idd een sensibilisering moeten komen van de ouders. Ik kan me best voorstellen dat je als ouder liever zegt dat je kind bio-ir of weet ik veel is, dan wel loodgieter of automecanicien of zo. MAAR, als je kind handig is en graag met zijn handen werkt, wat is er dan verkeerd met een goede stiel, verdorie? Ze zullen hun brood wel verdienen, toch??
Bij het horen van het advies om het B-attest af te schaffen had ik zo goed als dezelfde bedenkingen/verzuchtingen. Als je bovendien verneemt dat de achterliggende idee is om alle niveaus zoveel mogelijk samen te zetten, maar binnen de klas te differentiëren, stel ik mij serieuze vragen bij de haalbaarheid daarvan.
Daar heb je helaas ook gelijk in, Nele. Ik heb ook ooit een leerlingen gehad die enorm gegroeid is. CLB had haar Latijn afgeraden, en na het eerste jaar kreeg ze van mij ook het advies te stoppen. Ze heeft koppig doorgezet, heeft vier jaar Grieks-Latijn gedaan, en is dan zelfs overgestapt naar Latijn-Wiskunde.
In het zesde jaar had ze bij mij (ik was mee overgestapt van de lagere naar de hogere graden) zelfs schitterende punten!
Maar dat zijn eerder uitzonderingen.
Heb je dan een alternatief?
B-attesten afschaffen zal enkel resulteren in veel meer C-attesten, mijn inziens.
adviezen van het clb bindend maken zou ik toch echt niet doen. Het clb da’s gelijk kind en gezin, een wreed noodzakelijk kwaad. Zowel mijn broer als ik zijn daar volledig verkeerd ingeschat vroeger. Klassenraad kan ik me al meer in vinden, uiteindelijk zitten daar mensen in die een kind een tijd volgen, dag in dag uit en wss inderdaad een goede inschatting kunnen maken. Maar er is idd vooral heel veel werk ad winkel op gebied van bewustmaking van ouders. Toen ik het las van die b-attesten afschaffen was mijn eerste gedacht: die leerkrachten geven dat toch niet voor niets, die denken daar toch heel goed over na en wat is het alternatief? ze toch in de verkeerde richting houden met herexamens en vakantietaken of ze direct een c-attest geven?
Ik ben precies niet zo heel erg fan van die Pascal Smet zijn ‘vooruitstrevende’ ideeën.
Heeft een B- of C-attest een schooloverschrijdenden gedligheid? Kortom, als men op een moeilijke school een B-attest voor Latijn haalt, is er dan een mogelijkheid om op een gemakkelijkere school toch in die richting verder te doen. We zijn uit Gent.
Kan de nieuwe school evt. een B-attest in een A-attest overzetten, eventueel na een test?
bedankt,
Rie B.
Nee, die attesten zijn wel degelijk schooloverschrijdend. In principe zouden er geen ‘gemakkelijke’ of ‘moeilijke’ scholen mogen zijn, aangezien de eindtermen overal gelijk zijn. Een C-attest in een ASOschool geldt zelfs voor pakweg het BSO: overzitten is overzitten. Als een klassenraad vindt dat de huidige schoolvorm te hoog gegrepen is, maar de leerling wel een andere vorm zou aankunnen, dan wordt een B-attest gegeven.
Mijn persoonlijke mening is dat men in het secundaire onderwijs met name aso over heel Belgie niet met de zelfde maatstaaf werken.
Staatsexamens zouden hiervoor een oplossing kunnen bieden dat ter meer omdat de kundigheid van sommige leerkrachten ook soms te wensen overlaat. Hierdoor zouden ook deliberaties niet meer noodzakelijk zijn en zou een groep leerkrachten niet meer de macht hebben om te bepalen wie wel door is en wie niet (God spelen voorbij). Wanneer een klas of een school slecht presteert worden dan inplaats van de kinderen de leerkrachten en directie op het matje geroepen.Mijn zoon is gebuisd voor Frans, deel heeft te maken met het feit dat zijn school over een periode van drie jaar maar niet aan goede Franse leerkrachten kon komen resultaat een achterstand. Ik ben van mening dat het wel gemakkelijk is om te spreken over wie men toelaat in Aso maar zoals Mevr hierboven vermeld zal ongetwijfeld voorvallen maar ik zou dan toch mezelf toch afvragen of de kwaliteit
van de scholen vanwaar die kinderen vandaan komen ook in order zijn.