Lieva.

Vorige vrijdag is mijn tante begraven. Tsja, such is life natuurlijk.

Ware het niet dat ze voor mij de eerste is van de generatie van mijn ouders die gestorven is. Dat maakte mijn eigen vader plots zo sterfelijk, en dat gevoel had hij duidelijk zelf ook. Ze was amper twee jaar ouder dan hij, 68, en compleet verteerd door de longkanker (zo bleek achteraf). Zelf bleef ze koppig ontkennen dat er iets mis was, ze weigerde heel erg lang om naar een dokter te gaan, en toen ze zich uiteindelijk liet opnemen in het ziekenhuis, wilde ze niemand zien. We wisten niet eens wat er precies scheelde. Wij hebben haar de hand gereikt, geprobeerd contact te leggen, zelfs aan haar deur in het ziekenhuis gestaan, maar nee, ze weigerde. Zo is ze dus ook gestorven: helemaal alleen, vrij onverwacht, en zonder enig menselijk contact.

Was ze geliefd? Helaas. Zal ze gemist worden? Alleen door haar eigen moeder, die tot een paar weken geleden nog samen met haar in één huis woonde. Dat moet vreselijk zijn, je eigen kinderen moeten begraven, zelfs al ben je zelf 97 en was je dochter 68, en zat daar een serieuze vijs aan los.

Ergens heerst er zelfs opluchting: nu krijgt de rest van de familie eindelijk de kans deftig voor oma te zorgen, zonder de maniakale bemoeienis van tante. Nu is tante geen zorgenkind meer, waarover iedereen met zijn handen in het haar zit en niet weet wat aan te vangen. Nu heeft ze zelf eindelijk rust.

Het werd dus een begrafenis met sterk gemengde gevoelens. Enerzijds was er wel degelijk een familielid gestorven, en werden vooral haar broers en zussen geconfronteerd met eigen sterfelijkheid. Anderzijds was er opluchting: ze is er eindelijk niet meer. En toch heb ik een paar tranen gelaten. Eerst en vooral toen ik mijn grootmoeder zag: een machtig sterke vrouw, een dame, die haar emoties zoveel mogelijk verborg.

En dan toen ik het gedicht op het santje las. Ik weet niet van wie het is, ik weet wel dat het perfect verwoordt wie mijn tante was.

Van waar zijn toch die stemmen,
die dwalen door mijn hoofd,
mijn hart zo nauw omklemmen,
verward en nooit geloofd?

God, zucht mijn laatste rede,
Uw almacht is zo groot,
geef mij toch uw vrede
en stilte voorbij de kilte van de dood.

Het ga je goed, Lieva.